Wilhelm Luttikhuis °1697 ouders: zie hoofdstuk 5
x 1723
Geertke Brinkhuis
Hermken wil op de boerderij blijven.
In mei 1716, kort na het overlijden van vader Willem, sluiten oudste dochter Hermken en haar aanstaande man Gerrit Wennink, die ook uit Deurningen afkomstig is, een pachtovereenkomst voor het Luttikhuis met eigenaar Theodorus Wientjes. In tegenstelling tot het huurcontract van Hermkens vader uit 1690 heeft deze akte de 280-jarige bewaring in een kast van de eigenaar, zijn nakomelingen en erven, goed doorstaan. Hieronder de letterlijke weergave.
Ik onderget. doe kundt en betuige in ende vermits deesen openen brieff voor mij ende mijne naekomelingen dat Hermken ten Luttickhuys, dogter van wijlen Willem ten Luttickhuys en haeren bruidegom Gerrijt Wenninck, bennen bij mij gekomen en hebben Erfwinninge begeert van het Erve Luttickhuys in Doorningen marke gerigts Oldenzaal gelegen. Soo is dat ick voors. Erve Luttickhuys vermeijere ende verpagte gelijck dan doe mits deesen, aen de voorbenoembde Hermken Luttickhuys en Gerrijt Wenninck haeren bruidegom, soodaenig als het haar vader sal. Willem Luttickhuys in het gebruick heefft gehadt ende dat voor haer beijder leventlanck met alle sijne hooge en laage landerijen voor een summa van hondert vijffentwintig Carol.gulden, den gulden ad 20 st.het stuck en vijf gulden tot een vereeringe voor mijn vrouw welcke penningen in twee termijnen sullen worden betaelt, de eerste binnen 14 daegen a dato deeses met vijffenseventig gulden, de tweede op aenstaende Meij des jaers 1717 en die voors. vijff gulden bij onderteijkeninge deeses. Sullende voors.meijerluiden jaerlijx en alle jaeren ter pagt geven seven mudde schoone klaere drooge winterrogge, vijff mudde schoone drooge boekweijt, een vett schaap off lam tot keur des Heerschaps, drije paer hoenders, vijfftig eijers, vier diensten met het span en eene uit gunste en sal dese voors. pagt jaerlijx en alle jaeren op Martini moeten betaelt worden en soo sij sulx niet voor Jacobi daer an volgende mogten agtervolgen soo sal het heerschap vrij staan op den selffden Jacobi sonder eenige de minste insperinge van de garven te mogen nemen en dorschen als de pagt bedraegt mits conditie nogtans dat voors. meijerluiden het huijs, schaapschott en schuiren op het Erve staende sonder kosten des Heerschap sullen holden in goeden raek en doch geen holt eijken ofte beuken daer van te hauwen offte oock op enigerleij maniere enig land daer van verzetten of beswaeren, die Heeren en andere bouwlasten, soo daer tegenwoordig op sijn offte nog op komen moegen als een goet meijer, bij verbeurte des Erfwinninge, te betaelen. Het welcke voors.meijerluiden bij dees met onderteijkinge van haare hantmercken in bijweesen van vrijnden ofte getuigen te agtervolgen en stiptelijck nae te komen hebben aenbeloofft met deesen bescheijde dat de kinderen soo voors. meijerluiden mogten komen te procreëren geen regt van Bouwinge aen het Erve sullen hebben te pretenteren als met believen des heerschap. Sullende nae betalinge van deese hondert vijffentwintig Carl.gulden alle resterende pagt geremitteert sijn en heefft sig voor deese hondert vijffentwintig gl.tot borgen ingelaeten Arnoldus Aubel en Groothuijs in Dooringen. Actum Oldenzel den 17 meij 1716. Theod.Wijntjes als eigenaer van voors. Erve luttickhuijs.
Ondertekening geschiedt door Hermken via simpel kruis, Geert Wennink idem en als borg tekent Jan Groothuis, de oom van Hermken, met het bekende huismerk van Groothuis.
Wilhelm, de broer van Hermken en op dat moment bijna 19 jaar, wordt dus door Hermken en Geert buiten spel gezet voor de erfopvolging. Het noodlot, of moeten we zeggen het geluk, komt hem echter tot twee keer toe te hulp. Ten eerste als vóór 1923 Hermken komt te overlijden. Ten tweede als Geert Wennink, die op 24-1-1723 in ondertrouw gaat met zijn tweede vrouw Stientje Swierink uit Losser, voor de huwelijkssluiting ook het tijdelijke met het eeuwige verwisselt op 7-2-1723. Voor Willem is de kust vrij! Hij laat er geen gras over groeien en sluit op zijn beurt een huurcontract met Wientjes. In mei 1723 huwt hij Gertrudis (Geertken) Brinkhuis uit Deurningen en dit echtpaar is de stamhouder van de generatie Luttikhuis op het Luttikhuis tot nu toe.
Op de fles?
Wilhelm boerde niet erg goed, hij had geregeld kwestie met Wientjes over niet nagekomen plichten. In 1733 kwam het zover dat de inboedel in het openbaar door Wientjes geveild werd. Op 31 juli van dat jaar kon men bieden op de spullen van Wilhelm en zijn vrouw Geertken. Zij zelf kochten er ook het een en ander van en kwamen blijkbaar later weer met de pachtheer in het reine.
Als in 1748 de eerste volkstelling plaats vindt staat er bij Luttikhuis vermeld:
W. Luttikhuys, vrouw Geertken, zoon Jan ouder dan 10 jaar
Willem en Fenne jonger dan 10 jaar
De geslachten Luttikhuis vanaf Wilhelm en Geertken tot heden.
De achtereenvolgende generaties Luttikhuis vanaf Wilhelm en Geertken, genummerd met de cijfers 5 t/m 12:
5 Wilhelm Luttikhuis °1697
Kx 1723
Gertrudis Brinkhuis
|
+
Jan Luttikhuis °1734 zie 6a
|
+
Willem Luttikhuis °? zie 6b
|
-
Euphemia Luttikhuis °? x 1754 Jan Egberink
6a Jan Luttikhuis °1734
Kx 1755
Hermina Plijhuis
|
+
Jan Luttikhuis °1756 zie 7
|
+
Joanna Luttikhuis °1759
|
-
Mina Luttikhuis °1762
2e huwelijk:
Gerrit Jan Scheper
Kx 1763
weduwe Hermina Luttikhuis
|
+
Joanna Luttikhuis °1765 x Gerrit Jan Nielant
|
-
Gerardus Luttikhuis °1769 x Janna Harberink
6b Willem Luttikhuis (in't Oude Groothuis)
Kx 1763
Jenne ter Linde
|
+
Gerard Jan Luttikhuis °1764
|
-
Jan Luttikhuis °1768
7 Jan Luttikhuis °1756 †1835
Kx 1779
Hermina Oude Egberink (Rehuis-Tichler, de Lutte)
|
+
Jan Luttikhuis °1780 zie 8
|
+
Gertrudis Luttikhuis °1782 x 1812 Jan Spanje
|
+
Herman Luttikhuis °1786 ongehuwd
|
-
Joanna Luttikhuis °1789.
2e huwelijk:
Kx 1795
Hermina ter Beek
8 Jan Luttikhuis °1780 †1853
Kx
Joanna Bergherbert
|
+
Wilhelmina Luttikhuis °1811 x 1832 Henricus Riekert Grave
|
+
Jan Luttikhuis °1812 †1812
|
+
Jan Luttikhuis °1815 †1815
|
+
Jan Luttikhuis °1816 †1816
|
+
Janna Luttikhuis °1818 x 1844 Lambertus Oude Brunink
|
+
Herman Luttikhuis °1819 †1819
|
+
Jan Luttikhuis °1821 †1897 zie 9
|
+
? (zoon) °1823 †1823
|
-
Geertrui Luttikhuis °1824 †1834
9 Jan Luttikhuis °1821 †1897
Bx 1842
Gesina Mertens
|
+
Gerhardus Johannes Luttikhuis °1843 †1843
|
-
Johanna Martha Luttikhuis °1845
2e huwelijk:
Bx 1847
Johanna Wolbers
|
+
Joannes Luttikhuis °1850 †1902 ongehuwd
|
+
Joanna Luttikhuis °1850 †1910 ongehuwd
|
+
Gerardus Luttikhuis °1853 †1860
|
+
Jan Luttikhuis °1856 †1856
|
+
Jan Luttikhuis °1857 †1858
|
+
Bernardus Luttikhuis °1859 †1859
|
-
Gerardus Luttikhuis °1861 †1942 zie 10
10 Gerardus Luttikhuis °1861 †1942
Bx 1910
Johanna Maria Meinders
|
-
Johannes Bern. Luttikhuis °1912 †1981 zie 11
11 Johannes Bernardus Luttikhuis °1912 †1981
Bx 1950
Susanna Joh.Paul.Hesselink †1999
|
+
Gerhardus H.M. Luttikhuis °1952 zie 12
|
x
|
Hendrika Veld °1956
|
+
Johannes A.M. Luttikhuis °1954
|
x
|
Tiny Breukers
|
+
Bernadette S.J. Luttikhuis °1955
|
x
|
Friedhelm Vernim
| |
| +
Felix Vernim °1986
|
-
Christiaan C.M. Luttikhuis °1958 †1999
12 Gerhardus H.M. Luttikhuis °1952
x
Hendrika Veld °1956
|
+
Gerrit-Jan Luttikhuis °1980
|
-
Bernard Luttikhuis °1983
Opmerkelijk daarbij is dat in 1763 slechts een mannelijke zijtak ontstond, maar die noemde zich Oude Groothuis omdat ze daar op woonden. Wel zijn er mannelijke nakomelingen die zich ook Luttikhuis noemden uit het tweede huwelijk van de weduwe Hermine Luttikhuis-Plijhuis in 1763 met Gerrit Jan Scheper uit Albergen.
Brand in het café?
Wanneer de bewoners van het Luttikhuis zijn begonnen met het schenken van een glas bier en borrel is niet bekend, vermoedelijk al heel lang geleden. Reeds in 1475 moest Luttikhuis belasting betalen aan de bisschop van Utrecht uit de opbrengst van de boerderij en het verkochte bier. Ook het gegeven dat bij het afsluiten van de erfwinning in 1716 door Hermken, de caféhouder Arnold Aubel uit Oldenzaal als borg optreedt, wijst er op dat men in die branche actief was. Het Luttikhuis lag toen echter nog niet aan een doorgaande weg. Men zal alleen getapt hebben voor de mensen uit de buurt. Het is waarschijnlijk een café voor passanten geworden toen in 1827 de straatweg Hengelo-Oldenzaal gereed kwam. De vrachtrijders zullen er toen hun paarden hebben laten rusten en tegelijkertijd zelf een hartversterker gepakt hebben. Ook boer Luttikhuis zal gebruik hebben gemaakt van de nieuwe straatweg want in een trouwakte uit 1844 verklaart de bruid Joanna Luttikhuis dat haar vader, die dan reeds overleden is, vrachtvaarder is geweest.
Op 20-1-1836 brandde de boerderij (café?) af, 'toen de boer naar de stad was' staat er geschreven. Nog dat zelfde jaar werd een ander huis, gekocht in Schoppingen in het Munsterland, weer op de plaats gezet.
Dit verplaatsen van een huis mag vreemd klinken, het is echter zo dat aan de vroegere boerenhuizen geen of nauwelijks metselwerk werd toegepast zodat demontage en weer opbouwen op en andere plaats goed mogelijk was. De belangrijkste en kostbaarste onderdelen waren de gebinten, ieder bestaande uit twee zware eiken staanders (pöst) en een horizontale verbindingsbalk. Naar gelang de benodigde lengte van het huis zette men een aantal van die gebinten achter elkaar, onderling verbonden met de gebintplaten en verstevigd met de schuine stekbanden. Deze gebinten en platen van zwaar eiken hout zal men in losse onderdelen in Duitsland gekocht hebben, mogelijk nieuw gemaakt daar, maar mischien ook van een afgebroken huis. De andere materialen die nodig waren had men zelf, te weten voor de wanden wilgentwijghout, gevlochten en aangesmeerd met leem (soms ook met koeienstront) en voor het dak de dennen sporen en stro.
Wiens eigendom was Luttikhuis?
De achtereenvolgende eigenaren van het Luttikhuis waren vanaf 1643:
Jan Wientjes en zijn vrouw Anneke
Theodorus Wientjes, zoon van Jan,
Gerard Judocus, zoon van Theodorus,
Agnes Anne Kok, nicht van echtgenote van G.J. Wientjes
Gerlach Hulsken, neef van A.A. Kok
Johan Timon Hulsken, broer van Gerlach,
Ds. Hulsken, zoon van Johan Timon.
Deze dominee Hulsken had slechts een getrouwde dochter en haar kinderen Berthe, Elisabeth en Bernard ter Meulen erfden het Luttikhuis en verkochten het in het openbaar in 1905. Zie advertenties in de Twentse Courant.
Het oorspronkelijke erf omvatte toen ongeveer 21 ha. grond, waarvan 8 ha. heide. De toenmalige huurder Gerard Luttikhuis kocht het huis en een gedeelte van de bouw- en heidegrond.
Een vergeten feestelijke herdenking
In 1990 had de huidige generatie Luttikhuis kunnen herdenken dat 300 jaar daarvoor haar en onze voorvader op het 'Luttickhuys' kwamen wonen.
